آفتاب: دکتر بهروز باريک‌بين،متخصص پوست و قائم‌مقام مرکز تحقيقات ليزر ايران در هفته نامه سلامت نوشت: تمام داروها مي‌توانند در کنار فوايدي که دارند، عوارضي هم داشته باشند. يکي از عوارض داروهاي مختلف، ايجاد مشکلات پوستي است. البته اين مشکلات،‌ حدود 2 درصد از عوارض دارويي را به خود اختصاص داده‌اند. به‌طور کلي، سالمندان و خانم‌ها بيشتر مستعد ابتلا به عوارض پوستي ناشي از مصرف داروها هستند. هرچند که عوارض پوستي مصرف برخي داروها چندان شايع نيست اما شناخت اين عوارض مي‌تواند به درمان سريع‌تر بيماري پوستي کمک کند. از اين رو،‌ به تمام افرادي که دچار عارضه پوستي ناگهاني مي‌شوند، توصيه مي‌کنيم حتما در اولين مراجعه به متخصص پوست، نام داروهاي خوراکي يا موضعي‌اي که مصرف مي‌کنند، به او بگويند. در ادامه، با شايع‌ترين عوارض پوستي برخي از معروف‌ترين و پرمصرف‌ترين داروها آشنا مي‌شويم.

عوارض پوستي کوتريموکسازول، مترونيدازول و ايندومتاسين

برخي بيماران پس از مصرف داروهايي مانند مترونيدازول و کوتريموکسازول، تتراسايکلين يا داروهاي ضدالتهابي غيرکورتوني که معرو‌ف‌ترين آنها ايندومتاسين است، دچار ضايعات يا بثورات دايره‌وار و متورمي مي‌شوند که ابتدا به رنگ قرمز است و به‌تدريج به سمت قهوه‌اي تيره تغيير رنگ پيدا مي‌کند. اين ضايعات يا بثورات پوستي که معمولا در قسمت‌هاي تناسلي، صورت و اندام‌ها بروز مي‌کنند، گاهي به تاول‌هاي آزاردهنده‌اي تبديل مي‌شوند. بثورات پوستي ناشي از مصرف اين داروها مي‌تواند در موارد اوليه مصرف، حدود 10-7 روز پس از مصرف و در دوره‌هاي بعد، حتي يک روز پس از مصرف هم بروز کنند. از اين رو،‌ اگر در صورت مصرف اين داروها، دچار علايمي شديد، بلافاصله مصرف دارو را قطع و به متخصص پوست مراجعه کنيد.

عوارض پوستي پني‌سيلين

گاهي مصرف گروهي از داروها مانند کوتريموکسازول يا پني‌سيلين مي‌تواند عوارض و ضايعات پوستي گسترده‌اي مانند ايجاد زخم در ناحيه تناسلي، مخاط دهان و چشم‌ها داشته باشد و حتي جوش‌دانه‌هاي ريز پوستي‌اي را هم روي اين زخم‌ها سوار کند.

کنده شدن و ايجاد حالت سوختگي در قسمت‌هاي زخم پوست هم مي‌تواند از واکنش‌هاي پوستي به اين دو داروي پرمصرف باشد.

عوارض پوستي پيروکسيکام

بيشتر ما با تاول‌هاي پوستي آشنا هستيم و آنها را بسيار ديده‌ايم اما خيلي‌ها نمي‌دانند که نوعي بيماري خودايمن پوستي به نام پمفيگوس وجود دارد که خودش را به شکل تاول‌هايي روي پوست نشان مي‌دهد. اين بيماري پوستي گاهي در اثر مصرف داروهايي مانند پيروکسيکام يا پني‌سيلامين ايجاد مي‌شود.

عوارض پوستي وارفارين

مصرف برخي از داروهاي ضدانعقاد خون مانند وارفارين و کومارين هم مي‌تواند براي تعداد بسيار نادري از بيماران، واکنش‌هاي پوستي را به دنبال داشته باشد. اين واکنش‌ها حالت پيشرونده دارند و با علايمي مانند ايجاد پلاک‌هاي قرمز و دردناک روي پوست خود را نشان مي‌دهند و کم‌کم به تاول‌هاي خونريزي‌دهنده و زخم شدن بافت سطحي پوست تبديل خواهندشد. با پيشرفت واکنش پوستي به دارو، پوست قسمت‌هايي از بدن بيمار کم‌کم دچار نکروز يا مرگ بافت مي‌شود. در اين موارد، مداخلات سريع پزشک متخصص پوست الزامي خواهد بود.

عوارض پوستي آنتي‌بيوتيک‌ها

کهير يکي از واکنش‌هاي نسبتا شايع پوستي است که خيلي از ما آن را در اثر مصرف غذا يا داروهاي جديد تجربه کرده‌ايم. ضايعات پوستي ناشي از کهير خود را به‌صورت تورم و التهاب قرمزرنگ در قسمت‌هاي مختلف پوست نشان مي‌دهند. معمولا کهير در اثر مصرف داروهاي تزريقي بيشتر از داروهاي خوراکي بروز مي‌كند و مي‌تواند به‌سرعت و کمتر از 2 روز بعد از مصرف دارو باشد. مهم‌ترين داروهايي که مي‌توانند باعث بروز کهيرهاي پوستي شوند، آنتي‌بيوتيک‌هايي مانند پني‌سيلين، پروپرانولول، کوتريموکسازول، آسپيرين و سيپروفلاکسازين هستند.

عوارض پوستي جنتامايسين و آمپي‌سيلين

گاهي قرمزي و خارش پوست در قسمت‌هاي مختلف بدن مي‌تواند در اثر مصرف داروهاي متفاوت و بسيار متنوعي مانند آمپي‌سيلين، پني‌سيلين، فني‌توئين، جنتامايسين يا کوتريموکسازول باشد.

عوارض دارو را به پزشکتان اطلاع دهيد

داروهاي مختلفي که در اين فهرست جا مانده‌اند، مي‌توانند باعث ايجاد واکنش‌هاي پوستي متفاوتي شوند. اين واکنش‌ها، هم در اثر مصرف داروهاي خوراکي پيش مي‌آيد و هم داروهاي تزريقي يا موضعي. در مواردي، ديده شده حتي افراد خاصي به داروهاي موضعي کورتوني مانند هيدروکورتيزون هم آلرژي پوستي نشان داده‌اند و اين آلرژي در آنها با علايمي مانند خارش، قرمزي و تورم، همراه بوده است بنابراين اگر با شروع هر داروي جديدي، حتي قطره‌هاي چشمي يا کرم‌ها و پمادهاي واژينال، دچار بثورات و واکنش‌هاي پوستي شديد، بلافاصله مصرف دارو را قطع و به متخصص پوست مراجعه کنيد. در اين شرايط، ‌متخصص پوست برايتان نامه‌اي مي‌نويسد تا آن را به پزشک تجويزکننده دارويتان دهيد تا با اطلاع از حساسيت پوستي شما به آن دارو، برايتان داروي جديدي تجويز کند. علاوه بر اين، بايد عارضه‌هاي پوستي را که بعد از مصرف داروهاي جديد برايتان ايجاد شده است، يادداشت کنيد تا در مراجعه‌هاي بعدي، پزشک خود را قبل از تجويز دارو در جريان اين مشکل و حساسيت بگذاريد.