خانه
5.9K

چهارشنبه سوری و آیین های فراموش شده ی آن فالگوش قاشق زنی کوزه شکستن و ...

  • ۱۰:۳۸   ۱۳۹۴/۱۲/۶
    avatar
    پنج ستاره ⋆⋆⋆⋆⋆|19753 |39377 پست
    چهارشنبه سوری و ایین های فراموش شده ی چهارشنبه سوری
    چهارشنبه سوری و رقص با آتش!

    چهارشنبه‌ سوری یکی از جشن‌های ایرانی است که در شب آخرین چهارشنبهٔ سال (سه‌شنبه شب) برگزار می‌شود.

    در شاهنامهٔ فردوسی اشاره‌هایی درباره بزم چهارشنبه‌ای در نزدیکی نوروز وجود دارد که نشان‌دهندهٔ کهن بودن این جشن است. مراسم سنّتی مربوط به این جشن ملّی، از دیرباز در فرهنگ سنّتی مردمان ایران زنده نگاه داشته شده‌است.

    واژهٔ «چهارشنبه‌سوری» از دو واژهٔ چهارشنبه — نام یکی از روزهای هفته — و سور به معنای عیش و عشرت ساخته شده است طبق آیین باستان در این رو آتش بزرگی بر افروخته می شود که تا صبح زود و برآمدن خورشید روشن نگه داشته می‌شود که این آتش معمولاً در بعد از ظهر زمانی که مردم آتش روشن می‌کنند و از روی آن می‌پرند آغاز می‌شود و در زمان پریدن می‌خوانند: «زردی من از تو، سرخی تو از من». این جمله نشانگر مراسمی برای تطهیر و پاک‌سازی مذهبی است که واژه «سوری» به معنی «سرخ» به آن اشاره دارد.به بیان دیگر مردم خواهان آن هستند که آتش تمام رنگ پریدیگی و زردی، بیماری و مشکلاتشان را بگیرد و بجای آن سرخی و گرمی و نیرو به آنها بدهد. چهارشنبه‌سوری جشنی نیست که وابسته به دین یا قومیّت افراد باشد و در میان بیشتر ایرانیان رواج دارد.

    در سال‌های اخیر، رسانه‌های ایران توجّه زیادی به خطرات احتمالی ناشی از استفاده از مواد آتشزا و انفجاری نشان می‌دهند.


    آیین های چهارشنبه سوری
    فال‌گوشی و گره‌گشایی

    یکی از رسم‌های چهارشنبه‌سوری است که در آن دختران جوان نیت می‌کنند، پشت دیواری می‌ایستند و به سخن رهگذران گوش فرامی‌دهند و سپس با تفسیر این سخنان پاسخ نیت خود را می‌گیرند.


    آجیل مشکل گشای چهارشنبه سوری

    در گذشته پس ار پایان آتش‌افروزی، اهل خانه و خویشاوندان گرد هم می‌آمدند و آخرین دانه‌های نباتی مانند: تخم هندوانه، تخم کدو، پسته، فندق، بادام، نخود، تخم خربزه، گندم و شاهدانه را که از ذخیره زمستان باقی مانده بود، روی آتش مقدس بو داده و با نمک تبرک می‌کردند و می‌خوردند. آنان بر این باور بودند که هر کس از این معجون بخورد، نسبت به افراد دیگر مهربان‌تر می‌گردد و کینه و رشک از وی دور می‌گردد. امروزه اصطلاح نمک‌گیرشدن و نان و نمک کسی را خوردن و در حق وی خیانت نورزیدن، از همین باور سرچشمه گرفته‌است.


    قاشق‌زنی

    در این رسم دختران و پسران جوان، چادری بر سر و روی خود می‌کشند تا شناخته نشوند و به در خانهٔ دوستان و همسایگان خود می‌روند. صاحبخانه از صدای قاشق‌هایی که به کاسه‌ها می‌خورد به در خانه آمده و به کاسه‌های آنان آجیل چهارشنبه‌سوری، شیرینی، شکلات، نقل و پول می‌ریزد. دختران نیز امیدوارند زودتر به خانه بخت بروند.

    شال انداختن

    پس از خاموشی آتش و کوزه شکستن و فالگوشی و گره گشایی و قاشق زنی جوانان نوبت به شال اندازی می رسد. جوانان چندین دستمال حریر و ابریشمی را به یکدیگر گره زده، از آن طنابی رنگین به بلندی سه متر می ساختند. آنگاه از راه پلکان خانه ها یا از روی دیوار، آنرا از روزنه دودکش وارد منزل می کنند و یک سر آن را خود در بالای بام در دست می گرفتند، آنگاه با چند سرفه بلند صاحبخانه را متوجه ورودشان می سازند. صاحبخانه که منتظر آویختن چنین شال هایی هستند، به محض مشاهده طناب رنگین، آنچه قبلاً آماده کرده، در گوشه شال می ریزند و گره ای بر آن زده، با یک تکان ملایم، صاحب شال را آگاه می سازند که هدیه سوری آماده است. آنگاه شال انداز شال را بالا می کشد.


    کوزه شکستن

    ردم طهران تا چند سال پیش که از سر در نقاره خانه بالا میرفتند کوزه ای آب ندیده با خود میبردند و از آنجا بزمین می افکندند و میشکستند و کسانی که بدانجا دسترس نداشتند از بام خویش کوزه را بزمین می افکندند اینکار در بسیاری از نقاط ایران معمول است و عقیده دارند که بلاها و قضاهای بد را در کوزه متراکم کرده اندو چون بشکنند آن قضا و آن بلا دفع شود...


    پیشینه چهارشنبه سوری

    یکی از جشن‌های آتش که در ایران باستان برای پیش درآمد یا پیش‌باز نوروز برگزار می‌شده و آمیزه‌ای از چند آیین گوناگون است، جشن سوری بوده‌است. سوری به یک چم (معنی) سرخی است و اشاره به سرخی گل است که در این روز می‌افروخته‌اند. در تاریخ بخارا آمده‌است:

    -چون امیر سدید منصوربن نوح به ملک نشست، هنوز سال تمام نشده بود که در شب سوری چنان که عادت قدیم است آتشی عظیم افروختند.

    این آتش را در شب سوری که هم‌زمان با روزهای «بهیژک» یا «پنچهٔ دزدیده» بود برای گریزاندن سرما و فراخوانی گرما، آن هم بیشتر بر روی بامها می‌افروختند که هم شگون داشته و هم به باور نیاکانمان، تنورهٔ آتش و دود بر بامها، فروهر درگذشتگان را به خانه‌های خود رهنمون می‌کرده‌است.

    به دیگر سخن این آتش‌افروزی بر بام خانه‌ها، آخرین گام از آیین‌های گاهنبار پنجه یا ده روز پایان سال است. این ده روز را ده روز فروردیان یا فروردیگان می‌گویند که دربرگیرندهٔ پنجه کوچک (پنج روز نخست-اشتاد روز تا اناران- از ماه اسفند در گاهشماری زرتشتی، برابر با بیست و پنجم اسفند ماه بنا به گاهشمار رسمی کشور) و پنجه بزرگ (پنجهٔ دزدیه، پنج روز پایان سال) می‌باشد.

    چند روز پیش از نوروز مردمانی به نام آتش‌افروزان که پیام‌آور این جشن اهورایی بودند به شهرها و روستاها می‌رفتند تا مردم را برای این آیین آماده کنند. آتش‌افروزان، زنان و مردانی هنرمند بودند که با برگزاری نمایشهای خیابانی، دست‌افشانی‌ها، سرودها و آوازهای شورانگیز به سرگرم کردن و خشنود ساختن مردمان می‌پرداختند؛ آنها از هفت روز پیش از نوروز تا دو هفته پس از نوروز با پدید آمدن تاریکی شامگاه، در تمامی جایهای شهر و ده آتش می‌افروختند و آن را تا برآمدن خورشید روشن نگاه می‌داشتند. این آتش، نماد و نشانهٔ نیروی مهر و نور و دوستی بود. هدف آتش‌افروزان برگرداندن نیروی فزاینده و نیک به مردمان برای چیره شدن بر غم و افسردگی بود. همین هدف مهمترین دلیل برپایی جشن سده در میانه زمستان هم هست.

    ویرایش شده توسط رهام 💙دنیز💕 در تاریخ ۶/۱۲/۱۳۹۴   ۱۰:۳۹
  • leftPublish
  • ۱۱:۰۲   ۱۳۹۵/۱۱/۲۵
    avatar
    mona monaکاپ آشپزی کاپ عکاس برتر 
    پنج ستاره ⋆⋆⋆⋆⋆|48267 |46689 پست
    .
  • ۱۲:۱۷   ۱۳۹۵/۱۲/۱۸
    avatar
    fatemeh.g21
    سه ستاره ⋆⋆⋆|3229 |3068 پست
    چقد خوب بود این عادتا فراموش نمیشد و جاش نارنجک و اینجور وسایل نمیومد که هرسال دم عید اینهمه زخمی و کشته نمیدادیم
  • ۱۵:۴۹   ۱۳۹۵/۱۲/۱۸
    avatar
    بهزاد لابیکاپ آشپزی کاپ قدمت 
    پنج ستاره ⋆⋆⋆⋆⋆|26985 |15939 پست
    خوب همه ش هم تقصیر جوونا نیست. اگه میذاشتن جوونا راحت دور آدم جمع بشن حالا چندتا حرکت کششی هم انجام بدن، موسیقی پخش کنن و ... خیلیاشون بیخیال نارنجک و ... میشدن. من خودم یادمه خیلی نارنج و اینا دوست نداشتم. شاید چون از سن کم در دسترسم بوده خیلی هیجان نداشتم وقتی مثلا دبیرستانی بودم. اما هر جا با بچه های محل جمع میشدیم نیم ساعت نشده میریختن آتیش رو خاموش میکردن و متفرق میکردن ما هم مجبور شدیم بریم تو کار نارنجک و تفریحات دیگه.
    الانم داره بهتر میشه. خیلی دیگه در حد همون ترقه و آتیش بازی و فشفشه هستن و نارنجک ساختن خیلی کم شده. خطرات هم در مجموع کم شده. حالا اگه باز بشه بیشتر فان بگیرن مراسم رو، اونطوری دیگه بهتره. حالا اونایی که تو برج زندگی میکنن قاشق نزدنم نزدن!
  • ۱۰:۴۶   ۱۳۹۵/۱۲/۱۹
    avatar
    رهام 💙دنیز💕
    پنج ستاره ⋆⋆⋆⋆⋆|19753 |39377 پست
    زیباکده
    بهزاد لابی : 
    خوب همه ش هم تقصیر جوونا نیست. اگه میذاشتن جوونا راحت دور آدم جمع بشن حالا چندتا حرکت کششی هم انجام بدن، موسیقی پخش کنن و ... خیلیاشون بیخیال نارنجک و ... میشدن. من خودم یادمه خیلی نارنج و اینا دوست نداشتم. شاید چون از سن کم در دسترسم بوده خیلی هیجان نداشتم وقتی مثلا دبیرستانی بودم. اما هر جا با بچه های محل جمع میشدیم نیم ساعت نشده میریختن آتیش رو خاموش میکردن و متفرق میکردن ما هم مجبور شدیم بریم تو کار نارنجک و تفریحات دیگه.
    الانم داره بهتر میشه. خیلی دیگه در حد همون ترقه و آتیش بازی و فشفشه هستن و نارنجک ساختن خیلی کم شده. خطرات هم در مجموع کم شده. حالا اگه باز بشه بیشتر فان بگیرن مراسم رو، اونطوری دیگه بهتره. حالا اونایی که تو برج زندگی میکنن قاشق نزدنم نزدن!
    زیباکده

    درسته . انگار تازگیا خودشونم متوجه این جلوگیریه بی معنیه خودشونم شدن. چون دوسال پیش چهارشنبه سوری ما یه اتیش کوچیک تو قسمت گوشه پیاده رو خیلی مظلومانه☺ درست کرده بودیم که یدفعه ی ماشین اومد و از داخلش ی اقایی با لباس فرم و دوربین فیلمبرداری پیاده شد و اجازه گرفت ب عنوان امن ترین اتیش های چهارشنبه سوری فیلم ازش بگیره😂😂. ی فیلمبرداری خیلی کوچیکی کرد و گفت پخش میشه اما ما اصلا ندیدیم.

    البته اولش ک اقاهه پیاده شد ما خیلی ترسیدیم فکر کردیم میخان گیر بدن .

    فکر کنید یه خانواده با پدربزرگ و مادربزرگ با ی اتیش کوچیک اونم یه گوشه... چقدر کیف کرده بودن  ک فیلم گرفتن 😅😅

    ویرایش شده توسط رهام 💙دنیز💕 در تاریخ ۱۹/۱۲/۱۳۹۵   ۱۰:۴۹
  • ۰۹:۳۴   ۱۳۹۵/۱۲/۲۲
    avatar
    fatemeh.g21
    سه ستاره ⋆⋆⋆|3229 |3068 پست
    زیباکده
    رهام💝دنیز💖 : 
    زیباکده
    زیباکده

    درسته . انگار تازگیا خودشونم متوجه این جلوگیریه بی معنیه خودشونم شدن. چون دوسال پیش چهارشنبه سوری ما یه اتیش کوچیک تو قسمت گوشه پیاده رو خیلی مظلومانه☺ درست کرده بودیم که یدفعه ی ماشین اومد و از داخلش ی اقایی با لباس فرم و دوربین فیلمبرداری پیاده شد و اجازه گرفت ب عنوان امن ترین اتیش های چهارشنبه سوری فیلم ازش بگیره😂😂. ی فیلمبرداری خیلی کوچیکی کرد و گفت پخش میشه اما ما اصلا ندیدیم.

    البته اولش ک اقاهه پیاده شد ما خیلی ترسیدیم فکر کردیم میخان گیر بدن .

    فکر کنید یه خانواده با پدربزرگ و مادربزرگ با ی اتیش کوچیک اونم یه گوشه... چقدر کیف کرده بودن  ک فیلم گرفتن 😅😅

    زیباکده

    هخخخخ چه صفایی داشته اون آتیش4

    سیب زمینی توش نداشت ؟؟؟؟؟؟9 اخ چقد هوس سیب زمینی آتیشی کردم20

  • leftPublish
  • ۱۵:۲۴   ۱۳۹۵/۱۲/۲۲
    avatar
    مامان هستی
    کاربر جديد|49 |49 پست
    به نظر من هم این رسم ها هم خوب بودن هم جذابیت خاص خودشون داشتند شنیدم جدیدا برای ساخت مواد منفجره کشته دادیم خدا کنه که چهارشنبه سوری امسال تبدیل به چهارشنبه سوزی نشه..
  • ۱۵:۵۷   ۱۳۹۵/۱۲/۲۲
    avatar
    بهزاد لابیکاپ آشپزی کاپ قدمت 
    پنج ستاره ⋆⋆⋆⋆⋆|26985 |15939 پست
    زیباکده
    رهام💝دنیز💖 : 

    درسته . انگار تازگیا خودشونم متوجه این جلوگیریه بی معنیه خودشونم شدن. چون دوسال پیش چهارشنبه سوری ما یه اتیش کوچیک تو قسمت گوشه پیاده رو خیلی مظلومانه☺ درست کرده بودیم که یدفعه ی ماشین اومد و از داخلش ی اقایی با لباس فرم و دوربین فیلمبرداری پیاده شد و اجازه گرفت ب عنوان امن ترین اتیش های چهارشنبه سوری فیلم ازش بگیره😂😂. ی فیلمبرداری خیلی کوچیکی کرد و گفت پخش میشه اما ما اصلا ندیدیم.

    البته اولش ک اقاهه پیاده شد ما خیلی ترسیدیم فکر کردیم میخان گیر بدن .

    فکر کنید یه خانواده با پدربزرگ و مادربزرگ با ی اتیش کوچیک اونم یه گوشه... چقدر کیف کرده بودن  ک فیلم گرفتن 😅😅

    زیباکده

    به به پس حسابی ترکوندیدن و مامان و بابابزرگ رو هم بهونه کردید! 4 خوبه.

  • ۲۱:۱۳   ۱۳۹۵/۱۲/۲۲
    avatar
    رهام 💙دنیز💕
    پنج ستاره ⋆⋆⋆⋆⋆|19753 |39377 پست
    نه . واقعا یه اتیش خیلی کوچولو اونم گوشه ی گوشه.
  • برای شرکت در مباحث تبادل نظر باید ابتدا در سایت  ثبت نام  کرده، سپس نام کاربری و کلمه عبور خود را وارد نمایید؛    (Log In) کنید.
موضوع قبل
زیربخش
موضوع بعد
آخرین پست های این تالار
آخرین پست های این بخش
تبلیغات
 
تمامی حقوق مادی و معنوی سایت محفوظ و متعلق به سايت زیباکده بوده و استفاده از مطالب با ذکر و درج لینک منبع بلامانع است.
© Copyright 2024 - zibakade.com
طراحی و تولید : بازارسازان