اگر اهل گشت و گذار باشید و به كشورهای دیگر سفر كرده باشید، حتما متوجه تفاوت فرهنگی در كشورهای مختلف شدهاید. تفاوتی كه در زوایای گوناگون زندگی مردم دیده میشود؛ از نوع گویش و پوشش گرفته تا شیوه رفتار و كردار.
جالب است كه این تنوع و تفاوت در كارهای سادهای مانند سلام و احوالپرسی هم خودش را نشان میدهد و بخوبی میتوان آداب اجتماعی هر منطقه را در نوع رفتار مردم آنجا مشاهده كرد. آدابی كه بهعنوان قوانینی پذیرفته شده و گاه حتی نانوشته، از طرف جمع پذیرفته و اجرا میشود. این تفاوت آنگونه است كه گاهی شیوه معاشرت و رفتار مردم در كشوری خاص برای اهالی سایر مناطق عجیب و حتی غیرقابل قبول به نظر میرسد.
روسیه؛ دست دادنهای سفت و محكم
یكی از مشخصترین ویژگیهای روسها روحیه سرد و خشكشان است. بنابراین هیچ وقت نباید از یك فرد روس توقع داشته باشید در اولین برخورد با گرمی و محبت شما را بپذیرد و هنگام ملاقات روی لبش لبخندی دوستانه و گرم نقش ببندد.
در روسیه معمولا مردم هنگام ملاقات با یكدیگر چنان محكم دست میدهند كه تصور میشود با این فشار میخواهند انگشتهای طرف مقابل را بشكنند! در تمام مدت دست دادن هم حتما باید در چشم هم نگاه كنند تا نسبت به فرد مقابل بیاحترامی نكرده باشند البته زمانی كه یك مرد با یك زن دست میدهد، مسلما بیشتر رعایت میكند و چندان فشاری به دستهای او وارد نخواهد كرد. در ضمن، روسها باور دارند هنگام دست دادن حتما باید دستكشها را از دستتان در بیاورید و هر قدر هم كه هوا سرد و گزنده باشد، نباید با دستكش دست بدهید.
كامبوج؛ دستهای بالاتر، احترام بیشتر
اگر كسی در برابر شما دستهایش را در حالتی كه كف آنها را به هم چسبانده است، مقابل قفسه سینهاش بگیرد، چه فكری میكنید؟ حتما با خودتان میگویید در حال دعا كردن است یا درخواستی از شما دارد. اما اگر در كامبوج باشید، باید بدانید كه این كار نشانه سلام كردن است.
مردم كامبوج وقتی میخواهند با یكدیگر سلام و احوالپرسی كنند، بدنشان را در چنین وضعی قرار میدهند. نكته جالب دیگر این است كه هر چه دستهای فرد بالاتر باشد، نشاندهنده احترام بیشتری است كه او نسبت به طرف مقابل ابراز میكند. برای همین مردم كامبوج سعی میكنند هنگام سلام دادن، دستشان را خیلی پایین نگیرند.
دست تكان دادن؛ سلام یا خداحافظ
در بیشتر كشورهای دنیا، دست تكان دادن به معنای سلام كردن یا خداحافظی است. اما در كشورهای شرق آسیا این كار بیشتر نمایشی به حساب میآید و در بعضی كشورها مانند ژاپن یا آمریكای لاتین به معنای "نه" یا بهطور كلی پاسخ منفی است.
در هندوستان هم دست تكان دادن به معنای این است كه از طرف مقابل بخواهیم به طرف ما بیاید بنابراین مشخص است كه اگر كاری را بدون آگاهی از فرهنگ و سنت كشورهای دیگر انجام دهیم، گاه حتی ممكن است آنچه منظورمان بوده به اشتباه به طرف مقابل منتقل شود و نتوانیم نظر خود را بیان كنیم. اینها فقط گوشهای از تفاوتهای فرهنگی مردم دنیا در مورد آداب معاشرت و یك سلام و احوالپرسی ساده است. پس اگر قصد سفر دارید، داستان مفصل اختلافهای فرهنگی را از این مجمل بخوانید.
آلمان؛ بلند صحبت نكنید
صحبت كردن در حالی كه دستهای فرد در جیبش است، از نظر خیلیها پسندیده نیست اما آلمانیها این كار را بشدت بد میدانند و آن را بیاحترامی بزرگی به حساب میآورند. آنها مردمی قانونمند هستند كه بیشتر از سایر مردم دنیا برای خودشان قانون و مقررات دارند بنابراین وقتی قرار است با یكی از اهالی این كشور ملاقات كنید، باید حواستان خیلی جمع باشد. بلند صحبت كردن یا آدامس جویدن در جمع از نظر آنها كار خوبی نیست و انتظار هم ندارند كسی برای كار اداری به خانه آنها تلفن بزند؛ مگر در مواقع اضطراری.
چین؛ سلام كردن فقط با یك حركت
در چین هم مانند بسیاری دیگر از نقاط دنیا، دست دادن شیوه معمول و مرسوم ملاقاتهاست اما گاهی مردان چینی ترجیح میدهند حركات سر را هم به دست دادنشان اضافه كنند. خانمها هم معمولا فقط با هم دست میدهند. در این كشور پهناور گاهی حتی فرصت سلام كردن هم چنان محدود است كه آنها ناچار میشوند فقط به حركت دادن سر اكتفا كنند.
اما هنگامی كه با یك گروه چینی آشنا میشوید، ممكن است آنها با دست زدن به شما خوشامد بگویند كه انتظار میرود شما هم با آنها دست بزنید و جوابشان را بدهید. خوب است بدانید اگر با چینیها ملاقات میكنید، همیشه باید آنها را با نام خانوادگیشان صدا بزنید و تا زمانی كه خودشان از شما نخواستهاند، به هیچ وجه اسم كوچكشان را به كار نبرید. البته اگر روزی به چین سفر كردید و با كسی همصحبت شدید، یادتان باشد چینیها اغلب خیلی رك و مستقیم حرف نمیزنند.
ایتالیا؛ حركات بدن به جای كلام
ایتالیاییها بیشتر از اینكه منظورشان را با كلمات و جملات بیان كنند، از زبان بدن كمك میگیرند. آنها به نگاه چشم در چشم اهمیت زیادی میدهند و هنگام صحبت حتما باید به صورتشان نگاه كنید. زمانی كه فرد بزرگتری وارد میشود، حتما باید از جای خود بلند شوید و به او احترام بگذارید. همچنین هنگام ورود به ساختمان، مردها باید كلاه خود را در بیاورند ولی از نظر ایتالیاییها در آوردن كفش كاری ناپسند است.
استرالیاییها؛ فقط صندلی جلوی تاكسی
استرالیاییها آدمهای خوش قولی هستند و برای همین اگر قرار ملاقاتی با آنها داشته باشید حتما باید حدود 15 دقیقه زودتر از ساعت تعیین شده در محل ملاقات حاضر شوید؛ در غیراینصورت، آنها رفتار شما را بیاحترامی به حساب میآورند.
در ضمن اگر آنها بخواهند سوار تاكسی شوند حتما در صندلی جلوی ماشین خواهند نشست؛ چون كسی كه به تنهایی روی صندلی عقب مینشیند از نظر آنها آدمی مغرور است و با این كار میخواهد ژست بگیرد.
سنگاپور؛ آدامس جویدن ممنوع!
در سنگاپور هیچوقت نباید سر كسی را لمس كنید؛ حتی بچهها. در این كشور قوانین خاصی هم وجود دارد كه بیتوجهی به آنها میتواند مشكلات زیادی را برای فرد ایجاد كند، مثلا سیگار كشیدن در مكانهای عمومی یا جویدن آدامس ممنوع است. همچنین خوب است بدانید در این كشور هیچ شهروندی نباید در خیابان آب دهان بریزد؛ در غیر این صورت پلیس حتما با او برخورد خواهد كرد.
فرانسه؛ خمیازه نكشید
خمیازه كشیدن و خاراندن بدن و همچنین جویدن آدامس در محیطهای عمومی در كشور فرانسه اصلا پذیرفته شده نیست و فرانسویها این كار را بسیار بیادبانه میدانند. در این كشور برخلاف بسیاری دیگر از نقاط دنیا، اگر مهمان كسی شدید حتما باید صبر كنید تا میزبان غذایش را شروع كند.
یونان؛ فریادهای دوست داشتنی
مردان یونانی وقتی به هم میرسند، اگر آشنا و صمیمی نباشند فقط با یكدیگر دست میدهند و البته سعی میكنند هنگام دست دادن چشم در چشم طرف مقابل داشته باشند. اما دوستان صمیمی و اعضای خانواده، شیوه دیگری دارند؛ آنها وقتی همدیگر را میبینند به آرامی به پشت هم ضربه میزنند و یكدیگر را در آغوش میگیرند و با این كار علاقه خود را به دیگری نشان میدهند. این قضیه در مورد خانمها فرق میكند و آنها اغلب وقتی دوستی را میبینند، گونه همدیگر را میبوسند. زمانی كه خانمها برای اولین بار با یكدیگر ملاقات میكنند نیز دست دادن تنها راه برقراری ارتباط است.
در ضمن باید بدانید یونانیها معمولا با صدای بسیار بلند و با هیجان زیادی صحبت میكنند كه شاید برای مردم دیگر نقاط دنیا عجیب و غیرمعمول باشد. گاهی ممكن است به اشتباه تصور شود كه آنها در حال فریاد كشیدن هستند یا دعوایی میانشان رخ داده است، در حالیكه این شیوه معمول صحبت كردن مردم یونان با یكدیگر است. آنها هنگامی كه با هم صحبت میكنند ترجیح میدهند نزدیك به هم بایستند و حتی دور بودن از فرد گوینده را بیاحترامی تلقی میكنند.
سوئیس؛ مراقب دستها باشید
سوئیسیها هم قوانین جالبی دارند. آنها بیشتر از بقیه مردم دنیا به وقتشناسی اهمیت میدهند و اصلا خوششان نمیآید مهمانانشان دیر برسند. نكته جالب دیگر این است كه هنگام صرف غذا در ملاقاتهای رسمی باید دستها را روی میز بگذارید و نه روی پاهایتان؛ البته در تمام این مدت هم باید مراقب باشید كه آرنجها روی میز نباشد. كوتاه و مرتب كردن ناخنها در حضور فردی دیگر نیز از نظر آنها كاری بیادبانه است.
کشورهای عربی؛ دست دادنهای طولانی
در كشورهای عربی مردها معمولا با هم دست میدهند و یكدیگر را در آغوش میگیرند اما دستدادن عربها معمولا طولانیتر از اروپاییهاست ولی نه به محكمی دست دادن آنها. زنها و مردها نیز بهطور معمول در اجتماع تماسی با یكدیگر ندارند و با هم دست نمیدهند.
تونس؛ دست دادنهای گرم و طولانی
تونسیها هنگامی كه یكدیگر را ملاقات میكنند، به گرمی با هم دست میدهند و البته مدت زمانی به نسبت طولانی، این كار را ادامه میدهند. آنها با انجام چنینكاری میخواهند محبت و صمیمیت بیشتری را بین خودشان و طرف مقابل ایجاد كنند. البته در صورتی كه فردی را اصلا نشناسند یا برای اولین بار با او ملاقات كنند، یك دست دادن كوتاه یا تكان دادن سر هم كافی خواهد بود. خانمهای تونسی هم وقتی به یكدیگر میرسند، همدیگر را یك بار میبوسند.
هندوستان؛ تعظیم قبل از دست دادن
هندیها وقتی به یكدیگر میرسند، در حالی كه كف دستهایشان را به هم چسباندهاند كمی خم میشوند و سرشان را پایین میآورند. این كار معمولا قبل از دست دادن در ملاقاتهای رسمی انجام میشود. خانمهای هندی معمولا چندان تمایلی ندارند كه با مردها دست بدهند و به همین دلیل فقط همان رسم دیرین را انجام میدهند.
زمانی كه هندیها با بزرگترها ملاقات میكنند ابتدا باید با دست راستشان پای فرد بزرگتر را لمس كنند و پس از آن، دستشان را به قفسه سینه خود بزنند و بعد میتوانند كف دستها را به هم بچسبانند و سلام كنند. موضوع جالب توجه در هندوستان این است كه آنها چندان تمایلی به در آغوش گرفتن یكدیگر یا بوسیدن ندارند و از این كار خودداری میكنند.
موزامبیك؛ دست زدن قبل از سلام
مردم موزامبیك به سلام كردن خیلی اهمیت میدهند. در این كشور زمانی كه دیگران را میبینید و مدتی با آنها همراه هستید، حتما باید سلام و احوالپرسی كنید؛ حتی اگر آنها را نشناسید. در بعضی از مناطق این كشور مردم قبل از سلام كردن و دست دادن، سه مرتبه دماغشان را با دست لمس میكنند و پس از آن دستشان را به طرف فرد مقابل دراز خواهند كرد.
نكته قابل توجه این است كه در موزامبیك اگر دو مرد در حالی كه دستهای یكدیگر را در دست گرفتهاند، در خیابان قدم بزنند و راه بروند اصلا جای تعجب ندارد و از نظر آنها كار عجیبی انجام نشده است. آنها با گرفتن دست یكدیگر فقط محبت و صمیمیتشان را نشان میدهند.
ژاپن؛ تعظیم به جای دست دادن
در سرزمین خورشید تابان، زمانی كه مردم با یكدیگر ملاقات میكنند یا هنگام خروج از منزل، تعظیم كردن را به دست دادن و در آغوش گرفتن ترجیح میدهند. هنگام تعظیم هم هرقدر بیشتر خم شوند و مدت بیشتری را در این وضع بمانند، احترام بیشتری به فرد مقابل گذاشتهاند. البته با اینكه دست دادن در فرهنگ سنتی ژاپنیها جایی ندارد ولی برای كسانی كه اهل سایر كشورها هستند یا در ملاقاتهای رسمی و كاری معمولا تعظیم كردن جای خود را به دست دادن میدهد.