۰۱:۱۴ ۱۳۹۴/۱۰/۲۳
#عنصل (پياز دشتى)⚜⚜
⚜به فارسى «پياز دشتى»، «پياز موش» و «پياز عنصل» و در كتب طب سنتى و كتب قديم با نامهاى عربى آن «اسقيل»، «اشقيل» و «عنصل» و در مغرب «بصل الخنزير» (شرح اسماء)، «بصل الفار»، «اسقال»، «اسقيل» (صيدنه) آورده شده است. پياز يا غده زيرزمينى اين گياه مصرف دارويى دارد كه پياز دشتى ناميده مىشود.
⚜مشخصات گياه
پياز دشتى گياهى است زيبا و چند ساله داراى پياز بزرگ كه معمولا قسمتى از پياز در داخل خاك و قسمت فوقانى آن بيرون از خاك قرار دارد. برگهاى گياه دراز با كناره صاف و نوكتيز شبيه برگ زنبق و قسمت فشردهاى را در قسمت بالاى پياز ايجاد مىكنند. گلها به رنگ سفيد يا سفيد خاكسترى بهطور فشرده در طول محور شاخه گلدهنده و در قسمت بالاى شاخه ظاهر مىشوند. ميوه آن به رنگ قهوهاى زيتونى داراى 3 خانه است كه در هر خانه 4- 3 دانه گرد و تيرهرنگ قرار دارد.
پياز يا غده زيرزمينى گياه كه معمولا مستعمل در طب سنتى است بزرگ و حجيم به ابعاد 20- 8* 15- 10 سانتىمتر است. وزن هر پياز گاهى تا 3 كيلوگرم مىرسد و معمولا در فصل پاييز آن را از زير خاك بيرون مىآورند. پردهها و ورقههاى داخل پياز برخلاف ورقههاى بيرونى پياز ضخيم و سفيد و پر از شيره لزجى است بىبو ولى خيلى تلخ و تند است.
⚜تركيبات شيميايى
در پياز عنصل تركيباتى به نام سيلى پيكرين مادهاى تلخ و محلول در آب كه به صورت گرد زردرنگى از پياز گياه به دست مىآيد و سيلى توكسين كه آن هم مادهاى است تلخ ولى غير محلول در آب و محلول در الكل و به صورت گرد قهوهاى رنگى به دست مىآيد و در آخر سيلين ماده متبلور محلول در الكل كه از نظر فيزيولوژيكى بىاثر است، مشخص شده است.
⚜خواص- كاربرد⚜
پياز عنصل روى پوست اثر تحريككننده دارد بخصوص روى مخاطهاى بدن اثر تحريكى آن بيشتر است و اگر روى پوست گذارده شود، ايجاد تاول، قرمزى، خراش و ناراحتى مىكند. به همين جهت از پيازهاى سمى محسوب مىشود كه در مصرف آن بخصوص مصارف داخلى بايد رعايت احتياط به عمل آيد. در مورد مصرف آن طبق نظر حكماى طب سنتى مرسوم است كه قبل از مصرف عنصل را مشوى مىكنند و از اسقيل پخته استفاده مىكنند و بههرحال مقدار مصرف آن بايد محدود و ضمنا زير نظر و با مشورت متخصص و پزشك باشد. به علاوه اشخاص مبتلا به بيمارىهاى كليه و ناراحتى معده بهتر است كه اصولا از مصرف آن صرفنظر نمايند.
⚜پياز عنصل از داروهاى خيلى قديم است. در اغلب موارد فوق اين پياز را پس از اينكه طبق روشهاى خاص آماده براى مصرف كردند به عنوان يكى از عوامل مدر، خلطآور قوى و براى اخراج اخلاط لزج كه شعبهها و مجارى قصبه ريه را مسدود مىنمايد، تجويز مىكردند و در موارد آب آوردن انساج و استسقا بخصوص استسقاهايى كه منشأ قلبى دارد و مصرف ديژيتال به تعويق افتاده باشد، آن را پس از تهيه شدن به مقدار مجاز مىتوان مصرف كرد و چون داراى اثر خلطآور است در برونشيتها و سياهسرفه نيز توصيه مىشود.
⚜پياز عنصل از نظر طبيعت طبق رأى حكماى طب سنتى خيلى گرم و خيلى خشك است و لازم است كه عنصل را براى مصارف داخلى به منظور رفع آثار التهابى كه روى پوست و غشاى مخاطى و تعديل حدت آن قبل از مصرف پخت يا به اصطلاح تشويه نمود.
