- فارسی اصیل :ندارد
- فارسی رایج: کیوی
- نام انگلیسی:kiwifruit
- نام علمی: Actinidia sp
- از خانواده: Actinidaceae
- خاستگاه: جنوب چین
این گیاه از تیره کیوی بوده و منشاء آن مناطق جنوبی چین می‌باشد. کیوی
درختچه‌ای خزنده با برگ‌های قلبی شکل و خزان‌پذیر می‌باشد. این گیاه دوپایه
می‌باشد و در احداث باغات کیوی معمولاً برای هر ۸ پایه ماده یک پایه نر در
نظر گرفته می‌شود. همزمان شکوفه دادن پایه‌های نر و ماده در گرده‌افشانی و
تلقیح گل‌ها اهمیت زیادی دارد و گرده‌افشانی توسط حشرات انجام می‌گیرد. در
ضمن می‌توان با گرده‌گیری از پایه‌های نر اقدام به گرده‌افشانی دستی نمود.
جوانه‌های بارور پایه‌های نر و ماده در جانب شاخه‌های یک‌ساله قرار
می‌گیرند. معمولاً شش عدد از شکوفه‌های انتهایی شاخه تبدیل به میوه
می‌شوند. این گیاه از میوه‌های مناطق نیمه‌گرمسیری بشمار می‌آید و در
شرایطی که میزان بارندگی ۵۰۰ میلی‌متر در سال باشد به خوبی رشد می‌کند.
کیوی‌فروت طالب زمستان‌های ملایم و بدون یخبندان بوده و نیاز سرمایی آن
۷۰۰-۵۰۰ ساعت زیر ۷ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. سرماهای دیررس بهاره به
گل‌های تازه شکوفه کرده کیوی‌فروت خسارت وارد می‌کند و در ضمن با توجه به
اینکه میوه‌های آن تا اواخر پاییز روی گیاه قرار دارند، سرماهای زودرس
پاییز نیز می‌تواند، به محصول آسیب برساند. خاک‌های قابل نفوذ شنی‌رسی با
pH کمی اسیدی (۵/۶-۵/۵) برای رشد این گیاه مناسب بوده و برای افزایش pH، به
خاک آهک اضافه می‌شود. آبیاری منظم برای پرورش کیوی ضروری بوده و نباید
خاک خشک باشد. معمول‌ترین روش ازدیاد این گیاه از طریق قلمه‌های نیمه‌خشبی
می‌باشد که در اواخر تابستان تهیه می‌شود. قلمه‌های تهیه شده در داخل
گلخانه و در دمای ۲۵-۲۲ درجه سانتی‌گراد ریشه‌دار می‌شوند. بوته‌های کیوی
حالت خزنده دارند و برای هدایت و پرورش آنها از سیستم‌های داربستی استفاده
می‌شود و شاخه‌های یک‌ساله آن به هرس سالانه نیاز دارند. فاصله مناسب کشت
بوته‌ها ۳-۵/۱ متر می‌باشد. کیوی‌فروت در شمال کشورمان پرورش داده می‌شود و
از ارقام تجاری آن می‌توان به هایوارد، برونو، آلیسون، مانتی و آبوت اشاره
نمود. رقم هایوارد میوه‌های درشت‌تر داشته و به حمل‌و‌نقل مقاوم‌تر
می‌باشد.
