۰۵:۱۶ ۱۳۹۴/۱۰/۱۹
🆔 @tebeirani
ترش کردن
(سوزش سر دل، ریفلاکس، بازگشت اسید معده به مری)
معده برای هضم غذا، مقدار زیادی اسید ترشّح می کند. دیواره معده جوری طرّاحی شده است که در مقابل اثرات این اسید مقاوم است. امّا ساختمان مری به گونه ای نیست که تاب تماس با این اسید را داشته باشد؛ بنابراین اگر به هر دلیل؛ اسید معده به مری وارد شود، احساس ناخوشایندی به بیمار دست می دهد که به آن «ترش کردن» می گوییم. ترش کردن، واقعاً ترش کردن است؛ چرا که اسید معده هم مانند هر اسید دیگری مزّه ای ترش دارد.
علایم ترش کردن
شایع ترین علامت همان احساس ترش کردن در پشت جناغ سینه است. درد در پشت جناغ سینه؛ احساس بازگشت غذا به گلو و دهان؛ احساس مزّه شور و ترش یا تلخ در دهان یا جمع شدن بزاق در دهان از دیگر علامت هاست. بسیاری از مواقع به علّت اسپاسم عضلات حنجره و گلو در تماس با اسید معده؛ بیمار احساس وجود یک عقده در گلو را تجربه می کند؛ گاهی هم به علّت التهاب تارهای صوتی دچار خشونت صدا می شود. احساس بدمزّه بودن دهان در صبح ها از علایم دیگر است. در مواردی بیمار احساس تهوّع و استفراغ به خصوص پس از برخاستن از خواب را نیز دارد.
عوارض ترش کردن
تماس طولانی مدّت مری با اسید معده می تواند منجر به زخم شدن آن، تنگ شدن تدریجی مری و در نتیجه مشکل در بلع غذا و یا ایجاد خونریزی های خفیف شود. در صورت عدم درمان و پس از گذشت سال های طولانی، بروز کم خونی، کاهش وزن و سرطان مری نیز مورد انتظار خواهد بود. همچنین با رسیدن اسید به حنجره و ورود آن به نای، به تدریج زمینه برای بروز آسم مهیّا می شود و اگر بیمار از قبل دچار آسم باشد، حملات آسمی وی تشدید خواهد شد. بنابراین ممکن است بیمار به علّت تحریک مداوم نای و ریه با اسید و یا به علّت تشدید بیماری آسم، دچار سرفه های مزمن باشد که ممکن است با بیماری های ریوی اشتباه شوند. از طرفی ریفلاکس، شایع ترین علّت دردهای غیر قلبی قفسه سینه است که بروز اشتباه تشخیصی در مورد آن و بیماری های قلبی، حتّی در بین اهل فن هم دیده می شود. گوش درد نیز علامتی است که بعضی از بیماران دچار آن می شوند. در موارد بسیار شدید امکان تخریب تدریجی دندان ها به واسطه تماس با اسید نیز وجود خواهد داشت.
علل ایجاد ریفلاکس و نکته های پیشگیرانه
با توجّه به پیوستگی روش های بهداشتی جلوگیری از ریفلاکس و علل ایجاد آن، هر دو مطلب را در یک عنوان ذکر می کنیم:
۱- هر قدر که می توانید غذا را بجوید. بسیاری از بیماران تنها با رعایت این دستور ساده، درمان خواهند شد.
۲- پرخوری با افزایش فشار داخل معده، احتمال باز شدن ورودی مری به معده و بازگشت اسید را زیاد می کند. تقریباً محال است که کسی پرخوری کند و بتواند بر این بیماری غلبه کند. پس، قبل از آن که احساس سیری بکنید از سر سفره برخیزید.
۳- خوردن نمک، قبل و بعد از غذا را فراموش نکنید. نمک یکی از بهترین خنثی کننده های اسید معده است. می توانید برای امتحان این مساله وقتی که ترش می کنید مقدار کمی نمک بچشید؛ خواهید دید که در عرض چند ثانیه، احساس بهبودی خواهید کرد. البته لطفاً نمک را به عنوان داروی دایمی درمان ترش کردن به کار نبرید! روش صحیح مصرف نمک، قبل و بعد از غذا به این نحو است که مقدار کمی نمک(آن قدر که بین دو انگشت بسته شست و سبّابه جا بگیرد) را داخل دهان خود ریخته با زبان در دهان بچرخانید و همزمان نفس بکشید و وقتی مزّه شوری را در کلّ دهان خود احساس کردید، غذا خوردن را شروع کنید. بعد از غذا هم همین کار را تکرار کنید. توصیه موکّد اسلام بر مصرف نمک، قبل و بعد از غذا آثار مفید فراوانی دارد که یکی از آنها کاهش اثرات منفی اسید معده بر روی مری است. این اقدام ساده بنابر نقل احادیث ، هفتاد منفعت دارد که بعضی از آنها عبارتند از:
- تحریک ترشّح شیره های گوارشی و کمک به هضم غذا.
- اثرات ضدّ ریفلاکس
- ضدّ عفونی کردن فضای دهان.
- تاثیر مثبت در کاهش کک و مک صورت.
۴- بعضی غذاها باعث شل شدن اسفنگتر مری به معده می شوند و بنابراین احتمال ریفلاکس را افزایش می دهند. از مصرف آنها حدّاقل تا درمان کامل پرهیز کنید:
غذاهای پرچرب، انواع شکلات ها ، شیرینی های قنّادی و مصنوعی، انواع کولاها و نوشابه های گازدار، غذاهای تند و پر ادویه، انواع غذاهای آماده(فست فودها)، چای و قهوه و نسکافه و سایر ترکیبات کافیین دار، پیاز و …
۵- اکثر مبتلایان به ریفلاکس، حدّاقل تا پایان دوره درمان؛ تحمّل خوراکی های ترش و اسیدی را ندارند؛ لذا بهتر است در این زمینه نیز احتیاط لازم انجام شود.
۶- مصرف الکل و دخانیات یکی از مهمترین عوامل ترش کردن است. لطفاً آنها را کنار بگذارید.
۷- از نیم ساعت مانده به غذا تا دو ساعت بعد از آن هرگز مایعات ننوشید.(آب،نوشابه، چای و …) نوشیدن مایعات در این بازه زمانی علاوه بر ترش کردن؛ باعث نفخ وسنگینی می شود
🌿طِبّ سُنَتىْ اٖيراٰنٖى اِسْلامِى 🌿ٔ
@tebeirani
