۰۱:۴۰ ۱۳۹۴/۱۰/۲۳
✔️زكام و نزله و سرفه و ذات الجنب و ذات الريه و ضيق النفس و زكام گرم
🔻🔻علامتهاي آن آب رقيق از بيني آيد و منفذ بيني را بسوزاند.
🔅🔅علاج آن شراب خشخاش و كشكاب، با عناب و سپستان در وى پخته، و تخم خشخاش كوفته و با ميفختج سرشته كرده با جلاب سود دارد، و باقلي در سركه آغشته دود كنند، و صندل و شكر و برگ مورد، دود كردن و از پس سه روز، فصد كردن. و اگر" نزله" گردد و ماده به سينه فرود آيد و سرفه كند، بنفشه پرورده در آب باقلي يا آب كشكاب يا اندر شراب زوفا نرم دهند، و حب السعال نرم (حب السعال حب سرفه) اندر دهان ميدارند. و آن را كه سرفه نباشد فصد نكنند . و آن را كه" زكام" و" نزله" بسيار افتد ، به حب قوقايا استفراغ كند و هر بامداد به گرمابه شود، سود دارد.
🔻🔻علامتها
در" زكام" و" نزله" سرد و سرفه، ماده اي كه از بيني فرود آيد، غليظ باشد و به دشواري فرود آيد.
🔅🔅علاج آن گاورس گرم كرده بر سر مىنهند، حرارت آن به قعر دماغ رسد و سنگهاى گرم كرده اندر شراب افكنند و بخار آن به بيني بر مىكشند، قسط و شونيز و عود و لادن هر كدام كه باشد، دود مىكنند، تخم كتان بريان كرده و كوفته با اندكى بلبل، به انگبين سرشته اندك اندك ميدهند، و شونيز (سیاه دانه)، به سركه تر كرده مىبويند، هر بامداد شراب زوفا با معجون زوفا تمام دهند، و اندر كشكاب، انجيربستى و ميويز منقي و تخم باديان مىبرند و عسل ميخورند، و گلنگبين عسلي اندر شراب زوفا سود دارد. و" سرفه كهن" را هر بامداد، تخم باديان، اندر شير بجوشانند، تا به قوام آيد و بخورند، و طعام، سبوس آب و طبيخ گندم با روغن بادام و شكر يا عسل يا فانيذ و انجير خشك و گوز مغز ، سود دارد.
✨صفت معجون زوفا
رب سوس (شیرین بیان) و زوفا و پرسياوشان از هر يكى ده درم، قردمانا و فلفل ازهر يكى سه درم، مغز بادام تلخ و زراوند و تخم انجره از هر يكى پنج درم، همه كوفته و بيخته با انگبين بسرشند شربتى سه درم.
✨صفت شراب زوفا
ميويز منقي و انجير خشك از هر يكى بيست عدد، حلبه و تخم كرفس و تخم باديان و بنفشه و پرسياوشان و زوفاي خشك از هر يكى پنج درم ، زراوند مدحرج نيم كوفته سه درم، فراسيون پنج درم، همه اندر دو من آب بپزند تا با يك نيمه باز آيد و بپالايند و هر بامداد چهار وقيه با معجون زوفا دهند.
✨حب سعال گرم رب سوس و بلبل و تخم باديان و تخم كرفس و پرسياوشان و غافث و غاريقون از هر يكى پنج درم، مغز بادام تلخ پنج درم، فانيد هفت درم، همه بسرشند و حب كنند چنانكه رسمست و پيوسته اندر دهان ميدارند.
🔻🔻فرو آمدن خون به سرفه
🔅🔅علاج آن
گل ارمني و گل مختوم اندر عصاره برگ لسان الحمل (بارهنگ) يا اندر عصاره برگ خرفه ميدهند، و در حال كه خون بر آمدن آغاز ميكند و فصد كنند، و اندك اندك به مقدار قوت، خون بيرون ميكنند، و كرنج پاك كرده و شسته، اندر آب بسيار بپزند، تا غليظ شود و مقدار يك درمسنگ كندر سوده با آن بدهند، و يك درم پنير مايه خرگوش اندر آب سرد بدهند سه مرتبه، و سرطان نهري (خرچنگ) در كشكاب پخته ميدهند، و سفوف الطين دهند، و غذا، پاچه بره و حريره نشاسته ميدهند.
📚منبع برگرفته از👇👇
#خفى_علائى (خف علائى يا الخفية العلائية)، متن، ص: 169-167
