میوه هایی در فصل تابستان وجود دارند که معمولا به میوه های جالیزی معروف اند. این میوه ها از جمله خربزه، طالبی، هندوانه، گرمک و ... منابع غنی پتایسم هستند.
باشگاه خبرنگاران: در روایات اسلامی همچنین از میوه های جالیزی بسیار یاد شده و از آنها تمجید شده است. از جمله این میوه ها خربزه است که در کتب فقهی در بابهاى زکات، تجارت، یمین و اطعمه و اشربه از آن بحث شده است. از میوه‌هایى که در روایات به خوردن آن سفارش و براى آن خواص زیادى شمرده شده، خربزه است؛ لیکن خوردن ناشتا و نیز نوع تلخ آن مکروه است.(1)
آب فراوان موجود در میوه های جالیزی می تواند عطش و گرمای بدن افراد را در فصل تابستان کاهش دهد و به علاوه با برقراری تعادل آب بدن و غلظت خون آن ها به کلیه هم کمک کند. در روایات اسلامی از میوه های جالیزی تحت عنوان « بطیخ» یاد شده است. امام رضا علیه السلام در بحث تدابیر ماهها و تغذیه براساس ماههای سال مصرف این میوه ها را برای برخی از ماهها به ویژه مهرماه ممنوع کرده و همچنین در ماههای گرم از مصرف آنها به صورت ناشتا نهی کرده اند.
هندوانه برای کسانی که ناراحتی کلیه دارند و افرادی که ادرار غلیظ و زرد رنگ با بوی تند دارند، بسیار خوب است و حتی می توانند با نوشیدن آب هندوانه و آب به‌مقدار زیاد، این مشکل را از بین ببرند. بهترین اوقات تناول آن مابین دو طعام است که طعامِ اول هضم شده باشد و مصرف آن همراه با غذا یا بعد از آن فاسد کننده غذا و معده است و ناشتا خوردن مضر است خصوصاً که هوا گرم و عطش بسیار غالب باشد .
خربره را ناشتا نخورید!
خربزه به خاطر دفع سموم بدن از ارزش حیاتی بالایی برخوردار است و شاید هیچ میوه ای از این لحاظ به پای آن نمی رسد. به علاوه خربزه از پتاسیم سرشار است و به سبب وجود همین ماده، روماتیسم و بیماری های کبدی را درمان می بخشد و موجب رشد کودکان می گردد و ناراحتی های سالمندان را برطرف می سازد و سبب افزایش فعالیت سلول های دستگاه گوارشی، موجب رفع نقاهت، سستی و بی حالی آن ها می گردد. امام رضا (ع)می فر مایند: خربزه به منزله آب است ، به منزله شیرینی ، معطر است ، میوه ی گوارایی است، پاک کننده ی دهان ودندان است، طعام خوبی است، خورشت شایسته ای است، مثانه را شستشو می دهد، صورت را صاف می کند ودهان را خوشبو می کند.
علیرغم اینکه خربزه ، میوه ای گرم و تر است و برای سرد مزاجان خوب است و برای افسردگان نشاط آور است، اما از مصرف آن به صورت ناشتا نهی شده است. یاسر خادم امام رضا(ع) به نقل از آن حضرت می گوید: البطیخ على الریق یورث الفالج؛ مصرف خریزه به صورت ناشتا باعث سستی اندام و فلج آنها می شود.(2) و در روایتی دیگر می فرماید: : البطیخ على الریق یورث القولنج؛ خوردن خربزه در ناشتا باعث قولنج می گردد. (3)
اشعار امام رضا (ع) درباره خربزه
امام (ع) در مورد خربزه اشعاری هم سروده اند که چنین است:
اهدت لنا الأیام بطیخة/ من خلل الارض و دارالاسلام
تجمع اوصافا عظاما و قد/ عددتها موصوفة بالنظام
کذاک قال المصطفی المجتبی/ محمد جدّی علیه السلام
ماء و حلواء و ریحانة/ فاکهة، حرض، طعام ادام
تنقی المثانة تصفّی الوجوه/ تطیب النکهة عشر تمام
خلاصه آن این است که: روزگاران به ما خربزه‌ای پیشکش داد از زیورهای زمین و از سرای سلامت. خربزه میوه‌ای شیرین، لذیذ و گواراست که انواع گوناگونی دارد . جدم پیامبر اسلام می گوید که آن هم خوراک است هم نوشیدنی، هم شیرینی است هم سبزی، هم میوه است هم خورش ، خوشبو کننده است، شکم را می شوید و پوست را تمیز می کند و...
پانوشتها:
1. وسائل الشیعةج 25،ص 27، 34
2. المحاسن: ٥٥٧ ومکارم الأخلاق: ٤٤٢
