کلسترول یک ماده مومی است که می تواند بر روی دیواره های شریان ها ایجاد شده و موجب مشکلاتی برای سلامتی گردد. حدود 71 میلیون نفر در ایالات متحده دارای سطح بالایی از لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا "کلسترول بد" هستند. کلسترول بد اغلب به عنوان عاملی برای ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سکته مغزی مطرح می باشد. البته به طور کلی همه انواع ماده کلسترول در بدن به عنوان کلسترول بد در نظر گرفته نمی شوند و انواع کلسترول نقش مهمی در شکل گیری و بقای دیواره سلولی دارند.
نتایج مطالعه ای که اخیرا در در مجله Nature Chemistry منتشر شده است، نشان می دهند که کلسترول بد همچنین به عنوان نوعی پیشبرنده برای خوشه ای شدن پروتئینی به نام آمیلوئید بتا و رسوب آن در مغز عمل می نماید! شایان ذکر است آمیلوئید بتا به عنوان عامل اصلی برای بیماری آلزایمر شناخته شده است. در حال حاضر حدود 4/5 میلیون نفر در ایالات متحده به بیماری آلزایمر مبتلا هستند. هنگامی که آمیلوئید بتا متراکم می شود، تشکیل پلاک هایی را می دهد که به عملکرد مغزی آسیب می رساند و سلول های مغزی را از بین می برد.
تاکنون دانشمندان تلاش های بسیاری در جهت شناسایی چگونگی تشکیل خوشه های آمیلوئید بتا انجام داده اند. آنچه مسلم است مولکول های آمیلوئید بتا به طور معمول در مغز به هم نمی چسبند، زیرا فقط در سطح پایین حضور داشته و در سراسر مغز انتشار دارند.
محققین به دنبال بررسی اینکه چگونه مولکول های آمیلوئید بتا قادر به تشکیل خوشه در بیماری آلزایمر می شوند، هستند. آنها نشان دادند که آمیلوئید بتا می تواند به لیپیدها؛ نوعی مولکول نامحلول شامل چربی ها، استروئید ها، فسفولیپید ها و موم ها، بچسبد. همچنین مشخص شده است آمیلوئید بتا می تواند به خوبی به غشاهای سلولی لیپیدی حاوی کلسترول متصل گردد. به نظر می آید هنگامی که یک مولکول آمیلوئید بتا برای چسبیدن به غشای سلولی لیپید حاوی کلسترول، در مجاورت سایر مولکول های آمیلوئید بتا ی متصل شده، قرار گیرد، احتمال بیشتری وجود دارد که این مولکول ها به یکدیگر اتصال یافته و تشکیل خوشه ها را آغاز نمایند. شایان توجه است بررسی تحقیقات اخیر نشان داده، حضور کلسترول باعث ایجاد خوشه های آمیلوئید بتا به میزان 20 برابر سریعتر از موارد دیگر می شود.
مطالعات ارتباط بین میزان کلسترول و بروز بیماری آلزایمر را اثبات نموده اند. دانشمندان معتقدند برخی از ژن هایی که در مغز در پردازش کلسترول نقش دارند، نیز در افزایش استعداد ابتلا به بیماری آلزایمر دخالت دارند. با این وجود، چگونگی این ارتباط هنوز مشخص نشده است. محققین همچنین از نقش کلسترول رژیم غذایی در افزایش استعداد ابتلا به آلزایمر اطمینان ندارند! زیرا این نوع کلسترول
نمی تواند در مغز از جریان خون عبور نماید. محققان مرکز بیماری های غربالگری در دانشگاه کمبریج معتقدند کلسترول تنها عامل خوشه ای شدن و رسوب آمیلوئید بتا در مغز و متعاقب آن افزایش استعداد ابتلا به آلزایمر نمی باشد و به نظر می آید عواملی دیگر نیز در این روند نقش دارند.
علاوه بر کلسترول، پژوهش ها نشان داده است جهش در پروتئین حامل کلسترول در بدن یعنی Apo E، نیز می تواند به عنوان عامل خطر برای افزایش احتمال بروز آلزایمر در نظر گرفته شود.
در حال حاضر محققین به دنبال راهکاری برای حفظ تعادل کلسترول در مغز و غیرفعال نمودن تجمع آمیوئید بتا هستند.
MedicalNewsToday, 11 May 2018
