یک نوشیدنی محرک و انرژی زا می باشد که باعث افزایش میزان هوشیاری و تمرکز می گردد
سرعت سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد
حملات آسمی را کاهش می دهد
خواص ویژه قهوه
ـ قهوه به عنوان نوشیدنی محرک
فعالیت های مغزی:
قهوه یکی از نوشیدنی های معروف مورد علاقه مردم دنیاست که آثار تحرک زایی آن برای مغز و عضلات به علت داشتن مقدار قابل ملاحظه ای کافئین به اثبات رسیده است.
کافئین ماده ای است که کارآیی و قدرت کار مغز انسان را افزایش می دهد. اثر تحرک زایی کافئین روی مغز و اعصاب محسوسا موجب تفکر سریع تر، واکنش سریع تر، هوشیاری بیشتر و دقت بیشتر در پاسخگویی شده است.
ـ خستگی و افسردگی:
کافئین در برخی اشخاص ایجاد تازگی کرده و واقعیت این است که طی قرن ها اغلب مردم از نوشیدنی های کافئین دار نظیر قهوه و چای برای رفع افسردگی های ملایم استفاده می کردند. به طوری که تحقیقات نشان داده است کافئین باعث افزایش سرعت فرآیند اطلاعات سریع توسط مغز به میزان 10 درصد می شود. یک فنجان معمولی قهوه سبب رفع کاهش تمرکز پس از صرف غذا می شود که اغلب اشخاص آن را تجربه نموده اند. کافئین به طور قابل توجهی میزان اضطراب و افسردگی را کاهش می دهد.
کافئین یک ماده دارای تأثیر سریع است که به دلیل سرعت بالای جذب آن می باشد و ظرف 5 دقیقه پس از مصرف در مایع بافت ها وارد شده و سریعا و به آسانی در خون ظاهر می شود.
ـ سرعت سوخت و ساز پایین:
به طوری که مطالعات نشان می دهد مصرف کافئین منجر به افزایش موقتی در سرعت سوخت و ساز بدن و میزان تجزیه چربی ها می شود. هر چه میزان مصرف قهوه بیشتر باشد، این اثرات نیز بیشتر خواهد بود.
گرچه کافئین سوختن انرژی را فقط به یک مقدار کمی افزایش می دهد، یک دریافت متعادل برای افرادی که تمایل به کاهش وزن دارند، مفید خواهد بود.
ـ قهوه تنفس را بهبود می بخشد:
تحقیقات علمی جدید نشان می دهد که قهوه اثر درمانی خوبی برای بیماری آسم دارد. بسیاری از افراد مبتلا به آسم دریافته اند که مصرف منظم قهوه باعث کاهش حملات آسمی آنها می شود. قهوه عملکرد ریه ها را بهبود می بخشد و برونش ها را باز کرده و به این ترتیب باعث تسهیل تنفس می گردد. قهوه در سال های 1800 میلادی از داروهای معجزه گر قرن برای بیماران مبتلا به آسم بود. ولی پس از مدتی جایش را به تئوفیلین داد که در حال حاضر داروی تجارتی برای کاهش حمله های آسمی است.
کافئین همچنین تنفس را با کاهش خستگی عضلات تنفسی تسهیل می کند، بنابراین به نظر می رسد که قهوه داروی خوبی برای اشخاصی که در تنفس مشکل دارند، می باشد. بخصوص اشخاصی که مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه هستند می توانند از فواید قهوه استفاده کنند.
ـ فقدان انرژی:
قهوه علاوه بر تأمین کافئین، دارای ویتامین ب 3 است که برای تولید کارآیی انرژی در بدن و سوخت آن در سلول ها مورد نیاز است. هر چه بدن انرژی بیشتری بسوزاند، به ویتامین ب 3 بیشتری نیاز دارد. یک فنجان معمولی قهوه که از دانه آسیاب شده قهوه تهیه شده باشد، دارای 1 میلی گرم از این ویتامین است. دریافت توصیه شده روزانه ویتامین ب 3 برای زنان 13 میلی گرم و برای مردان 17 میلی گرم است.
ـ اثر کافئین در تمرینات ورزشی:
تحقیقات نشان می دهد که کافئین مسلما مدت زمانی را که یک شخص می تواند به ورزش های سنگین و کارهای بدنی سخت بپردازد افزایش می دهد و سبب می شود ورزشکار دیرتر احساس خستگی کند. در مسابقات دوچرخه سواری مشاهده شده است که دوچرخه سواران مصرف کننده 330 میلی گرم کافئین قادرند 7 درصد شدیدتر رکاب بزنند. ظاهرا به نظر می رسد که کافئین از خستگی عضلات جلوگیری می کند و قدرت بدنی برای سوزاندن چربی و ایجاد انرژی را افزایش می دهد و در نتیجه در مصرف قند صرفه جویی شده و ذخیره قند بدن بالا می رود و به علاوه ظرفیت مقاومت شخص را در مقابله با حرارت ناگهانی که احتیاج به صرف انرژی فوری و زیادی دارد، افزایش می یابد. از سوی دیگر کافئین ممکن است موجب اختلال در انجام کارهایی که هماهنگی انگشتان را ایجاب می کند نظیر سوزن نخ کردن، هدف کوچکی را زدن و ... گردد.
ـ قهوه به عنوان عامل ضد فساد دندان:
قهوه به سبب تانن هایی که دارد ممکن است در فرآیند باکتریایی که منجر به ایجاد فساد و کرم خوردگی در دندان ها می شود، مداخله نماید.
قهوه یا حتی قهوه کم کافئین از فعالیت پلاک باکتریایی که در دندان ایجاد حفره می کند، جلوگیری می نماید. قهوه نظیر چای یک مایع مفید شستشوی دهان و ضد فساد دندان است.
ـ قهوه و سرطان:
بر خلاف نگرانی در مورد اینکه قهوه ممکن است سرطان زا باشد، تحقیقات جدید نشان می دهد که مواد شیمیایی موجود در قهوه حتی از سرطان جلوگیری می کند. تحقیقات نشان می دهد که خوردن قهوه ممکن است از سرطان کولون خصوصا در افرادی که غذاهای پرچربی مصرف می کنند، پیشگیری نماید. قهوه به علت داشتن مقدار زیادی ترکیبات پلی فنول در تجربیات آزمایشگاهی خواص ضد سرطانی از خود نشان داده است.
توصیه های عملی:
ـ برای اینکه قهوه حداکثر تأثیر را روی هوشیاری مغز بگذارد بهتر است یک فنجان قهوه کافئین دار صبح زود ناشتا خورده شود زیرا اثر قهوه ای که صبح خورده شود تا چندین ساعت باقی می ماند.
ـ مصرف قهوه 20 تا 30 دقیقه قبل از انجام ورزش سبب می شود انرژی و تحرک بیشتری داشته باشید.
ـ قهوه جانشین داروهای ضد آسم نیست، ولی در مواقعی که حمله آسمی بروز می کند اگر دسترسی سریع به داروهای ضد آسم نباشد، قهوه می تواند کمک نماید.
ـ احساس ضعف و سرگیجه پس از صرف غذا که اغلب در سالمندان به دلیل ضعف سیستم عصبی خودکار جهت تنظیم فشار خون بروز می کند، به وسیله مصرف یک فنجان قهوه هنگام صبح و یا پس از صرف غذا قابل درمان است.
موارد احتیاطی مصرف قهوه
ـ بر خلاف تصور عمومی، خوردن قهوه به مقدار معتدل یعنی کمتر از 6 فنجان در روز، در دراز مدت بر فشار خون افراد مبتلا به پرفشاری اثری نمی گذارد. البته باید توجه کرد که مصرف همزمان قهوه و دخانیات مخصوصا فشار خون را بر اشخاص دچار پرفشاری افزایش می دهد.
ـ افراط در خوردن قهوه احتمال بیماری های قلبی را افزایش می دهد. مردانی که در روز 5 فنجان قهوه یا بیشتر می نوشند
تقریبا سه برابر بیشتر دچار حمله های قلبی می شوند و زنانی که 6 فنجان قهوه در روز می خورند، 5/2 برابر بیشتر از سایر زنان از حمله های قلبی رنج می برند. قهوه همچنین ممکن است کلسترول خون را در برخی اشخاص کمی افزایش دهد ولی این اثر عمومی نیست.
ـ یکی از عوامل مؤثر در افزایش ترشح معده، قهوه می باشد. بنابراین مصرف آن برای افراد مبتلا به بیماری زخم معده یا روده مضر است. با توجه به اینکه قهوه بدون کافئین نیز تولید اسید معدی را تحریک می کند، به نظر می رسد که کافئین نقشی در این ماجرا ندارد.
ـ زنان باردار نباید روزانه حداکثر بیش از 2 فنجان قهوه مصرف کنند، زیرا ممکن است آثار نامطلوبی بر جنین و زایمان داشته باشد.
ـ بدون تردید کافئین در برخی افراد مستعد و حساس، ایجاد حالت اضطراب و نگرانی می کند. ظاهرا بعضی افراد به آثار کافئین روی سیستم اعصاب مرکزی حساسیت زیادی دارند. کافئین در برخی اشخاص ایجاد سردرد می کند و در عین حال اگر مصرف آن به طور ناگهانی قطع شود نیز ممکن است سردرد ایجاد شود.
ـ مصرف قهوه در روند طبیعی امواج مغزی در مدت خواب، سبب ایجاد تغییراتی می شود که باعث یک خواب ناراحت و غیر عمیق می گردد. خوردن کافئین موجب می شود که انسان خیلی دیر به خواب رود و کل مدت خواب طولانی گردد، اما مدت خواب عمیق کاهش یابد.
ـ قهوه یک عامل تهدیدکننده در اسهال مزمن است و پس از قطع نوشیدن قهوه معمولاً اسهال برطرف می شود.
سخن آخر اینکه اگر شیر و شکر با قهوه مخلوط شود تا حدود زیادی عوامل زیان آور قهوه خنثی می شود و به صورت یک نوشیدنی سالم و بی ضرر در می آید
