بوئینگ ۷۶۷
سازنده: بوئینگ
نخستین پرواز: ۲۶سپتامبر ۱۹۸۲
بهره برداران عمده: دلتا ایرلاینز (۱۰۲)
آل نیپون ایرویز (۷۹)
آمریکن ایرلاینز (۷۴)
ایر کانادا (۴۵)
ژاپن ایرلاینز (۳۵)
یونایتد ایرلاینز (۳۲)
آمار فروش: ۹۷۷ فروند (مرداد ۱۳۸۸)[۱]
بوئینگ ۷۶۷ یک هواپیمای مسافری است که شرکت هواپیماسازی بوئینگ تولید می‌کند. ۷۶۷ هم‌زمان با گونه کوچک‌ترش بوئینگ ۷۵۷ به بازار فروش ارائه شد.[۲]
محتویات ]
۱ درباره ۷۶۷
۲ انواع ۷۶۷
۲.۱ ۷۶۷-۲۰۰
۲.۲ ۷۶۷-۲۰۰ ای آر
۲.۳ ۷۶۷-۳۰۰
۲.۴ ۷۶۷-۳۰۰ ای آر
۲.۵ ۷۶۷-۳۰۰ اف
۲.۶ ۷۶۷-۴۰۰ ای آر
۲.۷ ۷۶۷-۴۰۰ ال آر
۳ ویژگی‌های۷۶۷
۴ حوادث و وقایع
۴.۱ حادثه فراموش نشدنی
۴.۲ آماری کلی از حوادث
۴.۳ حوادث مهم
۴.۴ هواپیمای دولت چین
۵ کوتاه و خواندنی
۶ پیوند به بیرون
۷ پانویس
درباره ۷۶۷]
بوئینگ ۷۶۷ یک هواپیمای پهن‌پیکر تجاری است. این هواپیما به تامین آسایش مسافران در هنگام سوار و پیاده شدن شهرت دارد. همچنین راهروهای عریض ۷۶۷ امکان یک پذیرایی بی نقص را به مهمانداران می‌دهند. کابین خلبان ۷۶۷ کاملاً شبیه بوئینگ ۷۵۷ است، به همین دلیل خلبان‌هایی که تجربه پرواز با یکی از این دو هواپیما را دارند، می‌توانند پس از یک دوره آموزش کوتاه مدت با دیگری نیز پرواز کنند.
سال‌های پایانی دهه ۱۹۸۰ را باید دوره طلایی ۷۶۷ دانست. در آن سال‌ها اقبال شرکت‌های‌هوایی به ۷۶۷ افزایش چشمگیری یافته بود. البته در سال‌های اخیر فروش این هواپیما با کاهش قابل توجهی مواجه شده و رقبای آن نظیر ایرباس ای ۳۳۰ و ۳۴۰ گوی سبقت را از آن ربوده‌اند. تا پایان ژوئن ۲۰۰۶ جمعا ۹۶۹ فروند ۷۶۷ به بوئینگ سفارش داده شده که ۹۴۰ فروند از آنها به مشتریان تحویل داده شده است. بنا بر اعلام رسمی بوئینگ تولید ۷۶۷ در سال ۲۰۰۷ میلادی برای همیشه متوقف خواهد شد.
بوئینگ ۷۶۷-۳۰۰ای آر رویال برونئی ایرلاینز
بوئینگ ۷۶۷-۳۰۰ بریتیش ایرویز
انواع ۷۶۷[]
۷۶۷-۲۰۰
نخستین بوئینگ ۷۶۷ای که ساخته شد. در سال ۱۹۷۸ معرفی شد و در سال ۱۹۸۲ با ورود به ناوگان شرکت یونایتد ایرلاینز کار خود را آغاز نمود. این گونه از بوئینگ ۷۶۷ در خطوط هوایی درون قارهای نظیر نیویورک - لس آنجلس به کار گرفته شد. ۷۶۷-۲۰۰ با چیدمان در سه کلاس ظرفیت حمل ۱۸۱ مسافر و در یک کلاس ۲۵۵ نفر را دارد. این نوع در سال ۱۹۹۴ از خط تولید بوئینگ خارج شد. (ار این نوع کلا ۱۲۸ فروند ساخته شد.)
۷۶۷-۲۰۰ ای آر]
تنها تفاوت آن با نوع قبلی توانایی بیشترش در انجام پروازهای طولانی است. نخستین فروند از آن در سال ۱۹۸۴ به شرکت هواپیمایی ال‌آل اسرائیل تحویل داده شد. این هواپیما نخستین ۷۶۷ای بود که بر فراز اقیانوس اطلس به پرواز درآمد و بارها رکورد طولانی‌ترین پرواز با هواپیماهای دو موتوره را شکست. (از این نوع کلا ۱۱۸ فروند ساخته شده و سه فروند در دست ساخت است.)
۷۶۷-300
مهم‌ترین فرق آن با ۷۶۷-۲۰۰ طول بیشترش است (حدود ۲۱ فوت). در سال ۱۹۸۳ مخصوص شرکت هواپیمایی جال ژاپن طراحی شد و نخستین فروند از آن در سال ۱۹۸۶ برای این شرکت به پرواز درآمد. قرار است به زودی از خط تولید بوئینگ خارج شود و هواپیمای بوئینگ ۷۸۷-۳ جایگزین آن گردد. (۱۰۴ فروند از این نوع ساخته شده است.)
۷۶۷-۳۰۰ ای آر]
تنها تفاوت آن با نوع ۳۰۰ قابلیتش در انجام پروازهای طولانی است. نخستین فروند از آن در سال ۱۹۸۶ به پرواز درآمد اما تا سال ۱۹۸۷ با استقبال سرد شرکت‌های هواپیمایی رو برو شد، در این سال شرکت آمریکن ایرلاینز چند فروند از آن را سفارش داد. در سال ۱۹۹۵ شرکت تایوانی اوا ایر نخستین پرواز یک ۷۶۷ بر فراز اقیانوس آرام را با یک فروند از این نوع انجام داد. بنا بر اعلام بوئینگ هواپیمای بوئینگ ۷۸۷-۸ جایگزین آن خواهد شد. (تاکنون ۵۲۸ فروند از آن ساخته شده است.)
۷۶۷-۳۰۰ اف[
نوع باری ۷۶۷-۳۰۰ای آر است که در سال ۱۹۹۳ به سفارش یونایتد پارسل سرویس طراحی و در سال ۱۹۹۵ به آن تحویل شد. با توجه به عرض کمترش نسبت به پهن پیکرهایی نظیر ایرباس آ-۳۰۰ قادر به حمل پالت‌های بار معمولی نیست و باید از پالت‌های مخصوص خود استفاده نماید. (از این نوع ۷۶۷ کلاً ۵۰ فروند ساخته شد.)
بوئینگ ۷۶۷-۳۰۰ آمریکن ایرلاینز در فرودگاه گت ویک لندن
بوئینگ ۷۶۷-۲۰۰ آئرومکزیکو
۷۶۷-۴۰۰ ای آر[ویرایش]
جدیدترین و البته آخرین نسل هواپیمای ۷۶۷ است. مهم‌ترین فرقش با نوع ۳۰۰ طول بیشترش است. (در حدود 1/21 فوت) در سال ۱۹۹۷ مخصوص دو شرکت هواپیمایی دلتا ایرلاینز و کنتیننتال ایرلاینز طراحی شد و نخستین فروند از آن در سال ۲۰۰۰ واگذار شد. ۴۰۰ ای آر تنها ۷۶۷ای است که به بالچه هایی روی بال اصلیش مجهز شده، این موضوع مصرف سوخت هواپیما را تا حدودی کاهش داده است. قرار است به زودی تولید آن متوقف شده و بوئینگ ۷۸۷-۹ جایگزین آن گردد. (تا پایان سپتامبر ۲۰۰۶، ۳۸ فروند از آن ساخته شده است.)
۷۶۷-۴۰۰ ال آر[ویرایش]
به آن ۷۶۷-۴۰۰ای آر ایکس نیز گفته می‌شود. قرار بود مخصوص شرکت هواپیمایی کنیا ایرویز طراحی و ساخته شود. بوئینگ قصد داشت آن را به موتورهای طراحی شده برای پروژه بوئینگ ۷۴۷ ایکس یعنی «Engine Alliance GP7172» و «Rolls-Royce plc Trent 600» مجهز کند. پس از اینکه شرکت کنیایی انصراف خود از خرید این نوع را اعلام کرد، بوئینگ نیز پروژه ۴۰۰ ال آر را به بایگانی سپرد. (شرکت کنیایی به جای آن تعدادی بوئینگ ۷۷۷-۲۰۰ ای آر خریداری نمود.)
گونه‌های دیگری از ۷۶۷ نیز برای کاربردهای نظامی و شخصی ساخته یا بازسازِی شده اند، که به آنها اشارهای نمی کنیم.
ویژگی‌های۷۶۷[]
اندازه‌ها ۷۶۷-۲۰۰ ۷۶۷-۲۰۰ای آر ۷۶۷-۳۰۰ ۷۶۷-۳۰۰ای آر ۷۶۷-۳۰۰ اف ۷۶۷-۴۰۰ای آر
طول ۵/۴۸ متر
(۱۵۹ فوت و ۲ اینچ) ۵/۴۸ متر
(۱۵۹ فوت و ۲ اینچ) ۹/۵۴ متر
(۱۸۰ فوت و ۳ اینچ) ۹/۵۴ متر
(۱۸۰ فوت و ۳ اینچ) ۴/۶۱ متر
(۲۰۱ فوت و ۴ اینچ)
فاصله انتهای دو بال ۶/۴۷ متر
(۱۵۶ فوت و ۱ اینچ) ۶/۴۷ متر
(۱۵۶ فوت و ۱ اینچ) ۶/۴۷ متر
(۱۵۶ فوت و ۱ اینچ) ۹/۵۱ متر
(۱۷۰ فوت و ۴ اینچ)
ظرفیت ۱۸۱ تا ۲۵۵ نفر ۲۱۸ تا ۳۵۱ نفر ۲۱۸ تا ۳۵۱ نفر ۰ ۲۴۵ تا ۳۷۵ نفر
ظرفیت حمل بار ۴/۸۱ مترمکعب (۲۸۷۵ فوت مکعب)
۲۲ LD2s ۸/۱۰۶ مترمکعب (۳۷۷۰ فوت مکعب)
۳۰ LD2s ۴۵۴ مترمکعب (فوت مکعب)
۳۰ LD2s + ۲۴ پالت ۶/۱۲۹ مترمکعب (۴۵۸۰ فوت مکعب)
۳۸ LD2s
برد ۹۴۰۰ کیلومتر
(۵۲۰۰ مایل دریایی)
بین قارهای ۱۲۲۰۰ کیلومتر
(۶۶۰۰ مایل دریایی)
بر اقیانوس آرام ۹۷۰۰ کیلومتر
(۵۲۳۰ مایل دریایی)
بین قارهای ۱۱۳۰۵ کیلومتر
(۶۱۰۵ مایل دریایی)
بر اقیانوس آرام ۶۰۵۰ کیلومتر
(۳۲۷۰ مایل دریایی)
بین قارهای ۱۰۴۵۰ کیلومتر
(۵۶۵۰ مایل دریایی)
بر اقیانوس اطلس
سرعت بهینه ماخ ۸/۰ (۸۷۰ کیلومتر در ساعت, ۵۴۰ مایل در ساعت) ماخ ۸/۰ (۸۷۰ کیلومتر در ساعت, ۵۴۰ مایل در ساعت)
موتورها گونه‌های قدیمی ۲۰۰ و ۳۰۰ از دو موتور «GENERAL ELECTRIC CF۶-۸۰A» و سایر گونه‌ها از دو موتور
«GENERAL ELECTRIC CF۶-۸۰C۲» (هرکدام با رانش ۶۵۰۰۰ پوند-نیرو یا ۲۸۹ کیلونیوتن) و یا دو موتور «PRATT & WHITENEY PW۴۰۶۲» (هرکدام با رانش ۶۳۰۰۰ پوند-نیرو یا ۲۸۰ کیلونیوتن) استفاده می‌کنند. تعداد کمی نیز از دو موتور «ROLLS-ROYCE RB۲۱۱» (هرکدام با رانش ۶۰۰۰ پوند-نیرو یا ۲۶۷ کیلونیوتن)
حوادث و وقایع[ویرایش]
(تا سال ۲۰۰۵ میلادی)
حادثه فراموش نشدنی[ویرایش]
دو فروند بوئینگ ۷۶۷ در حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ شرکت داشتند. هر دو هواپیمایی که به برج‌های تجارت جهانی نیویورک برخورد نمودند از نوع ۷۶۷ بودند، نخست یک ۷۶۷-۲۲۳ ای آر آمریکن ایرلاینز (پرواز شماره ۱۱ که ۹۲ سرنشین داشت.) که به برج شمالی برخورد کرد و دوم یک ۷۶۷-۲۲۲ یونایتد ایرلاینز (پرواز شماره ۱۷۵ که ۶۵ سرنشین داشت.) که به برج جنوبی برخورد نمود. (این دو هواپیما باعث مرگ ۲۶۰۲ نفر از ساکنان برج و... نیز شدند.)
آماری کلی از حوادث[ویرایش]
سقوط: شش مورد با ۵۶۸ قربانی
سایر حوادث: دو مورد بدون قربانی
هواپیماربایی: پنج مورد با ۲۸۲ قربانی
بوئینگ ۷۶۷-۲۰۰ ای آر ال عال
حوادث مهم]
پرواز ۹۶۱ اتیوپین ایرلاینز: در ۲۳ نوامبر سال ۱۹۹۶ ربوده شد. پس از تمام شدن سوخت آن، خلبان پرواز، مجبور شد هواپیما را بر آب‌های اقیانوس هند در نزدیکی کومور فرود آورد. در اثر این حادثه ۱۲۳ نفر از ۱۷۵ سرنشین هواپیما جان باختند. این حادثه هنوز هم تنها تجربه فرود بر آب به شمار می‌رود که بازماندگانی داشته است.
پرواز ۱۴۳ ایرکانادا: در ۲۳ جولای ۱۹۸۳ در طول پرواز با مشکل کمبود سوخت مواجه شد، اما خلبان آن با استفاده از توربین هوای رم ۷۶۷ سامانه‌های کنترل را راه اندازی نمود و موفق شد آن را با موتورهایی خاموش فرود آورد. این حادثه هیچ تلفاتی بر جای نگذاشت. هواپیمای مذکور (C-GAUN) هنوز هم برای ایرکانادا پرواز می‌کند. (سپتامبر ۲۰۰۶)
هواپیمای دولت چین[ویرایش]
دولت چین در سال ۲۰۰۰ میلادی یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۶۷-۳۰۰ ای آر دست دوم را از شرکت هواپیمایی دلتا خریداری نمود تا آن را به هواپیمای اختصاصی جیانگ زمین (رئیس جمهور سابق چین) تبدیل کند. این هواپیما به سن آنتونیو در تگزاس آمریکا منتقل شد تا پس از اعمال تغییرات لازم در چیدمان داخلیش به دولت چین تحویل گردد.
در پاییز سال ۲۰۰۱ چین اعلام کرد ۲۷ دستگاه شنود را در نقاط مختلف این هواپیما کشف کرده است. چینی‌ها سازمان جاسویی آمریکا (سیا) را مسئول این کار معرفی نموده و از بازداشت ۲۲ نظامی و کارمند دولتی چینی به اتهام کوتاهی در این زمینه خبر دادند. اما سیا و جورج بوش، رئیس جمهور آمریکا دست داشتن در این جریان را رد کردند و از کارگذاری این وسیله‌های جاسوسی اظهار بی‌اطلاعی نمودند. با اینکه در آن زمان کارشناسان عقیده داشتند حادثه مذکور تأثیر عمیقی بر روابط چین و آمریکا خواهد گذاشت هیچ تغییر خاصی در سیاست‌های دولت چین نسبت به آمریکا صورت نگرفت و شرکت‌های هواپیمایی چینی همچنان به خریدهای بزرگ خود از بوئینگ ادامه دادند. البته این ۷۶۷ جنجالی هرگز مورد استفاده دولت چین قرار نگرفت و بعدها با تغییراتی در طراحی داخلیش به ناوگان مسافربری شرکت ایرچاینا پیوست.
بوئینگ ۷۶۷ آلیتالیا
هوای خروجی از موتور یک ۷۶۷-۴۰۰ای آر در هنگام برخاستن از زمین می‌تواند یک بالن گودیر را ظرف ۷ ثانیه شعله‌ور کند!
شرکت هواپیمایی دلتا بزرگ‌ترین بهره‌بردار بوئینگ ۷۶۷ در جهان است. این شرکت در مجموع ۱۰۲ فروند از انواع ۳۰۰، ۳۰۰ای آر و ۴۰۰ ای آر را داراست. (۷۶۷های ۲۰۰ دلتا در بهار سال ۲۰۰۶ بازنشسته شدند.)
فرودگاه بین‌المللی هارتسفیلد-جکسون آتلانتا بیشتر از هر فرودگاه دیگری در جهان پذیرای بوئینگ‌های ۷۶۷ است. زیرا فرودگاه مذکور پایگاه اصلی شرکت دلتاست.
طراحی داخلی ۷۶۷های جدیدتر کاملاً مشابه هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ است، با این تفاوت که پنجره‌های۷۶۷ قدری بزرگ ترند.
لری پیج و سرگی برین دو بنیان گذار گوگل از یک هواپیمای ۷۶۷-۲۰۰ قدیمی برای پروازهای کاری خود استفاده می‌کنند. این ۷۶۷ ظرفیت تنها ۵۰ مسافر را دارد و «هواپیمای گوگل» نام دارد.
