وسعت ایران در گذر زمان

مناطقی که طبق بندهای زیر از ایران جدا شد ****

1. مناطقی که بعد از جنگ اول ایران و روس به موجب پیمان گلستان در زمان فتحعلی شاه به روسها واگذار شد. 1228 هـ.ق (1813م.) (180 سال پیش)

2. مناطقی که بعد از جنگ دوم ایران و روس به موجب پیمان ترکمنچای در زمان فتحعلی شاه به روسها واگذار شد. 1243 هـ.ق (1828 م.) (165 سال پیش)

3. مناطقی که به موجب عهدنامه پاریس 1273 هـ.ق (1857 م.) در زمان ناصرالدین شاه از ایران جدا و تحت نفوذ بریتانیا (انگلیس) قرار گرفت.

4.مناطقی که به موجب قرارداد 1299 هـ.ق (1881 م.) در زمان ناصرالدین شاه به تصرف روسها درآمد

5. مناطقی که به موجب حکمیت گلد اسمیت 1288 هـ.ق (1871 م.) در زمان ناصرالدین شاه و قرارداد 1323هـ.ق (1905) در زمان مظفرالدین شاه از ایران جدا و زیر نفوذ بریتانیا قرار گرفت.

6. مناطقی که در ابتدای قاجاریه (آقا محمد خان) زیر نفوذ ایران بود، با جدا شدن مناطق 3، 4 و 5 خود به خود از ایران جدا ماند.

7.ایران در اواخر دوره قاجاریان.